Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów

Dramatyczne stulecie Czechów. Tak brzmi podtytuł tego zbioru eseistycznych biografii czy raczej portretów postaci znanych za naszą południową granicą. Może nie do końca lub nie tylko Czechów – jest tam Amerykanka, Niemiec, Słowak czy Czech z wyboru, pochodzący z żydowskiej rodziny z Galicji. Wszyscy byli obywatelami Czechosłowacji, którzy odcisnęli piętno na jej historii bądź kulturze. Niewiele spośród tych osób jest znanych w Polsce, nawet czytelnikom Mariusza Szczygła. Ale większość tych portretów jest naprawdę dramatyczna, chociaż czysty, martyrologiczny w naszym rozumieniu tego słowa, życiorys posiada tylko Milada Horáková. Autor prezentuje postacie ze wszystkich stron barykady, od żony i syna pierwszego prezydenta, słowackiego współtwórcy Czechosłowacji, poprzez przywódcę nazistowskich Niemców sudeckich, komunistycznego prezydenta, dysydentów z czasów po praskiej wiośnie, ludzi kultury. Czesi uchodzą u nas za ludzi spokojnych i wyluzowanych. Kojarzą się ze Szwejkiem, wesołą atmosferą piwiarni, czeskim humorem. Tymczasem zaprezentowanie przez Surosza portrety Pepików są bardzo smutne. Pokazują ludzi, którzy zawsze płacili wysoką cenę za swoje wybory. Prawie o nikim nie można napisać, że żył lub żyła długo i szczęśliwie. Niektórzy postępowali wbrew sobie, aby ratować to co się dało, nie znajdując zrozumienia u wielu współczesnych i jeszcze większej ilości potomnych. Inni przekreślali swój dotychczasowy dorobek występując przeciwko temu, co sami wprowadzali. Ludzie kultury, którzy w okresie Husakowskiej normalizacji sprzeciwiali się systemowi nie tylko tracili pracę, ale co gorsze przyjaciół i byli wymazywani z pamięci zbiorowej. Inaczej niż u nas - ani bohaterstwo nie było spektakularne, ani kary czy męczeństwo. Na pewno po śmierci żyjemy w pamięci innych, za życia też. Więc była ona zacierana przez władzę lub bierną opinię społeczną. Surosz przywraca pamięć o wielu z nich, pokazując ich jako ludzi z krwi o kości, posiadających swoje pasje, wady i zalety. I pokazuje, że historia każdego kraju jest inna, tak jak jego kultura. Nie pasują do Pepików ani nasze kalki historyczne, ani nasz wyobrażony wzór Czecha. Ani w przypadku Czechów, ani nikogo innego nie szukajmy potwierdzenia dla naszych apriorycznych tez. Po prostu czytajmy, słuchajmy, patrzmy. Zdobędziemy wiedzę, która jest ciekawa, nawet gdy nie pasuje do naszych wyobrażeń. I właśnie taką przekazuje ta książka.

Dramatyczne stulecie Czechów. Tak brzmi podtytuł tego zbioru eseistycznych biografii czy raczej portretów postaci znanych za naszą południową granicą. Może nie do końca lub nie tylko Czechów – jest tam Amerykanka, Niemiec, Słowak czy Czech z wyboru, pochodzący z żydowskiej rodziny z Galicji. Wszyscy byli obywatelami Czechosłowacji, którzy odcisnęli piętno na jej historii...

Bardzo dobra książka o Czechach - w Polsce niektórzy z nich są mało znani. Można się dowiedzieć, że Czesi wcale nie są tacy ugodowi, jak w Polsce myślimy.

Bardzo dobra książka o Czechach - w Polsce niektórzy z nich są mało znani. Można się dowiedzieć, że Czesi wcale nie są tacy ugodowi, jak w Polsce myślimy.

Zdecydowanie na plus praca włożona w przygotowanie poszczególnych biografii, nie brakuje szczegółów. Zabrakło przybliżenia paru kluczowych postaci (Beneš czy Havel) kosztem mniej istotnych historycznie osób kultury. Na dłuższą metę nużąca forma polegająca w pierwszej kolejności na przedstawieniu śmierci każdego bohatera, następnie historia życia. Widać też, że książka jest zbiorem esejów, informacje w poszczególnych rozdziałach powtarzały się.

Zdecydowanie na plus praca włożona w przygotowanie poszczególnych biografii, nie brakuje szczegółów. Zabrakło przybliżenia paru kluczowych postaci (Beneš czy Havel) kosztem mniej istotnych historycznie osób kultury. Na dłuższą metę nużąca forma polegająca w pierwszej kolejności na przedstawieniu śmierci każdego bohatera, następnie historia życia. Widać też, że książka jest...

Niezła książka na temat XX-wieczniej historii Czech - kraju nam bliskiego, a zarazem niezbyt znanego. Historia ta jest przekazywana w kolejnych rozdziałach poprzez omówienie życia ważnych czeskich postaci, polityków, artystów, żołnierzy. Książka odkłamuje szereg stereotypów, a chwila refleksji pokazuje, że dzieje Polaków i Czechów są do siebie bardzo podobne. Polecam, nawet na lato.

Niezła książka na temat XX-wieczniej historii Czech - kraju nam bliskiego, a zarazem niezbyt znanego. Historia ta jest przekazywana w kolejnych rozdziałach poprzez omówienie życia ważnych czeskich postaci, polityków, artystów, żołnierzy. Książka odkłamuje szereg stereotypów, a chwila refleksji pokazuje, że dzieje Polaków i Czechów są do siebie bardzo podobne. Polecam,...

Co wiemy o historii Czech? Niby nawet się trochę tej wiedzy uskłada. Ale czy mamy świadomość, kiedy powstała Czechosłowacja i dlaczego? Jak zachowywali się nasi południowi sąsiedzi podczas drugiej wojny światowej i co ich do tego skłoniło? Jak poradzili sobie z komunizmem? Dlaczego powstała karta 77 i kto ją sygnował? Niektóre tematy poruszane w tym zbiorze felietonów są oczywiste, niektóre zadziwiające. Moim osobistym faworytem jest historia księgarza, który stał się producentem rowerów, potem motorów, by skończyć na samochodach. A był nim Vaclav Klement. Wraz ze swoim wspólnikiem założył prężnie działającą firmę Laurin&Klement. Druga opowieść jest o malarce, podpisującej swoje obrazy pseudonimem Toyen. Co prawda jej prac nie ma w książce, lecz z łatwością można znaleźć je w internecie. Robią wrażenie. Zbiór zdecydowanie godny zapoznania się, jak zresztą większość książek wydawnictwa Czarne. Polecam

Co wiemy o historii Czech? Niby nawet się trochę tej wiedzy uskłada. Ale czy mamy świadomość, kiedy powstała Czechosłowacja i dlaczego? Jak zachowywali się nasi południowi sąsiedzi podczas drugiej wojny światowej i co ich do tego skłoniło? Jak poradzili sobie z komunizmem? Dlaczego powstała karta 77 i kto ją sygnował? Niektóre tematy poruszane w tym zbiorze felietonów są...

Mam problem z oceną tej książki, ponieważ autor z pewnością *coś* chciał przekazać i nie mogę odmówić mu powodzenia, skoro faktycznie o historii Czechosłowacji dowiedziałam się zdecydowanie więcej niż za czasów nauki w szkole, ale jednocześnie sposób, w jaki ową wiedzę Surosz przekazuje jest dosyć... kłopotliwy. "Pepiki" napisano językiem w większości nieprzystępnym i przez większość rozdziałów się brnie, zastanawiając, ile do końca i jakiejś puenty. Oczywiście, jest kilka rozdziałów bardzo dobrych - ale wydaje mi się, że głównie wtedy, gdy autor miał więcej źródeł lub nawet możliwość osobistego porozmawiania z bohaterem krótkiej biografii. Co nie dziwi, ale przez to jeszcze bardziej rzuca się w oczy różnica tam, gdzie o samej przywoływanej figurze za wiele do powiedzenia nie ma. Narzekałam też na wtórność informacji i o ile rozumiem krótkie przypominanie pewnych kluczowych faktów ponownie, bo czytelnik mógł się zgubić w gąszczu obcych nazwisk i zbliżonych dat, o tyle ciągłe powtarzanie pewnych kontekstów kulturowych czy tego, jak wyglądała ogólna sytuacja w latach takich a takich męczy, bo przecież książkę oddaje się w ręce czytelnika z założeniem, że będzie ją czytać ciągiem, a nie wyrywkowo, w losowej kolejności.

Dlatego muszę zostawić książkę bez oceny, ponieważ rozbieżność między zawartością a przyswajalnością uniemożliwia mi ocenienie jej sprawiedliwie. Dla rozrywki zdecydowanie nie polecam, ale jeśli chce się przeczytać skondensowane informacje o Czechach (i nieco o Słowacji),na pewno jest to dobry wybór.

Mam problem z oceną tej książki, ponieważ autor z pewnością *coś* chciał przekazać i nie mogę odmówić mu powodzenia, skoro faktycznie o historii Czechosłowacji dowiedziałam się zdecydowanie więcej niż za czasów nauki w szkole, ale jednocześnie sposób, w jaki ową wiedzę Surosz przekazuje jest dosyć... kłopotliwy. "Pepiki" napisano językiem w większości nieprzystępnym i przez...

Historia Czechów i Słowaków opisana w formie kilkunastu krótkich biografii. Było i o tych znanych (np. Jan Masaryk, Klement Gottwald) i o tych bardziej anonimowych (np. Milan Stefanik). Najbardziej porwała mnie historia Aloisa Eliasa.

Historia Czechów i Słowaków opisana w formie kilkunastu krótkich biografii. Było i o tych znanych (np. Jan Masaryk, Klement Gottwald) i o tych bardziej anonimowych (np. Milan Stefanik). Najbardziej porwała mnie historia Aloisa Eliasa.

Ciekawa książka. Rzuciły mi się natomiast w oczy wyraźne skoki jakościowe pomiędzy poszczególnymi rozdziałami. Może to być bardzo subiektywne odczucie, dlatego nie wpływa na moją ocenę.

Ciekawa książka. Rzuciły mi się natomiast w oczy wyraźne skoki jakościowe pomiędzy poszczególnymi rozdziałami. Może to być bardzo subiektywne odczucie, dlatego nie wpływa na moją ocenę.

Surosz nieczesko o Czechach. Próżno szukać tu południowej pohody, szwejkowego dystansu czy absurdów rodem z Oty Pavla. Autor serwuje nam minorowe biografie czołowych postaci czechosłowackiej polityki i kultury XX wieku. Pisze o osobach bardziej (Benesz, Gottwald, Sztefanik) lub mniej (Eliasz, Toyen, Frank) znanych. Pomija bohaterów pomnikowych i oczywistych jak Havel, Kafka, Hrabal, za co mu chwała.

Początkowo książka wydaje się... fuszerką. Notki biograficzne są krótkie, niepełne, powierzchowne. Z biegiem czytania historie kolejnych bohaterów jednak zazębiają się, tworząc koherentną paletę tragicznych losów narodu. Paletę mrocznych barw, niepokojów, sytuacji bez wyjścia. Książka finalnie więc wciąga Czytelnika, tyle że także w wir trwogi.

Zwracam uwagę, że jeżeli ktoś sięgnie po Pepików nie doczytawszy podtytułu – może być mocno zdziwiony. Dowie się wiele, ale kosztem spokoju ducha.

Surosz nieczesko o Czechach. Próżno szukać tu południowej pohody, szwejkowego dystansu czy absurdów rodem z Oty Pavla. Autor serwuje nam minorowe biografie czołowych postaci czechosłowackiej polityki i kultury XX wieku. Pisze o osobach bardziej (Benesz, Gottwald, Sztefanik) lub mniej (Eliasz, Toyen, Frank) znanych. Pomija bohaterów pomnikowych i oczywistych jak Havel,...

„Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów”, Mariusza Surosza, to pozycja wyjątkowa na naszym rynku wydawniczym. Autor przedstawia w niej kilkanaście postaci niezwykle ważnych dla narodu czeskiego, a w Polsce albo całkowicie nieznanych, albo pobieżnie, z lekka tylko, z wyjątkowo niesprawiedliwą, pokutującą od lat 30. oceną. Czesi, w powszechnej w Polsce opinii, poddali się Hitlerowi jeszcze zanim w Europie rozpoczęła się wojna. Surosz rozprawia się z tą opinią w sposób kompleksowy. Przedstawiając trudne losy opisywanych osób, stara się pokazać ich prawdziwą historię. Historię narodu, który został sprzedany przez sojuszników. Czesi nie zostali w końcu nawet zaproszeni na obrady w Monachium – pozbawienie ich Sudetów odbyło się za ich plecami i bez ich wiedzy. Pozbawiony kilku milionów ludzi, niemal połowy przemysłu i sporej powierzchni kraj został bezsilny. Stał się wąskim pasem ziemi. Niedługo po tym oddzieliła się Słowacja, zapewniona przez Hitlera o bezpieczeństwie. Autor stara się zrozumieć i Słowaków, którzy w takim ruchu widzieli szansę bezpiecznego istnienia, z dala od nękającej ich agresji węgierskiej.

Mariusz Surosz zauważa oczywiście, że osoby odpowiedzialne za całkowite poddanie kraju są winne tej tragedii. Ale dostrzega też coś, o czym w Polsce się nie mówi – dalekosiężne spojrzenia, poszukiwania następców, generałów, przywódców, wyławianie najodpowiedniejszych osób spośród tych, którym przyszło rządzić w trudnych czasach. Pereł, którym można by przeznaczyć powoli dogorywający kraj. Nie zawsze się to jednak udawało.

Często zamiast pojmowanej w polski sposób waleczności, dochodziło do głosu specyficzne, czeskie bohaterstwo. Jiří Menzel, cytowany przez Surosza, wspomina, że taka była domena Czechów, w tym jego samego i jego rodziny. Nie walczyć, a akceptować rzeczywistość taką, jaka jest: „Wyście się zawsze bili, nie patrząc na cenę. My chcieliśmy żyć. Dlatego zamiast manifestować sprzeciw i ginąć, nauczyliśmy się patrzeć na świat z dystansem i śmiać się histerycznie z własnego losu”.

„Pepiki” to dobry reportaż historyczny. Chociaż jego podtytuł sugeruje, że przedstawione zostało w nim ostatnie sto lat historii naszego południowego sąsiada, autor najwięcej uwagi poświęca dwóm kluczowym okresom, kiedy to w kraju była najgęstsza atmosfera. Lata okołowojenne, a wraz z nimi postacie takie jak pierwsi prezydenci Czechosłowacji: Tomáš Garrigue Masaryk, Edvard Beneš czy niesławny Emil Hácha, o którym krążyły w Polsce żarty typu „Hitler Háchę wziął pod pachę, zabrał na kiełbachę, a Hácha z tej uciechy oddał mu całe Czechy”.

Drugim z kluczowym okresów opisywanych w książce, jest słynna Praska Wiosna i lata następujące po niej, w tym rok 1977 i ogłoszenie Karty 77. Deklaracji, która podzieliła czeski naród. Wiele ludzi z różnych środowisk, chcących walczyć o prawa człowieka i względną normalność w komunistycznym państwie, Kartę podpisało. Zarówno ludzi zwykłych, o których historia już nie pamięta, jak i tych znanych, w tym osobistości ze świata kultury: Václav Havel, Jan Patočka, Marta Kubišová, Jaroslav Seifert, Pavel Kohout czy Vlasta Chramostová. Wielu z nich doznawało przez ponad 20 lat funkcjonowania Karty 77 wielu upokorzeń i dotykały ich liczne zakazy. Jednak to właśnie ten manifest wolności, a nie jawna walka, pomógł Czechom dotrzeć do kluczowego momentu ich XX-wiecznej historii, do aksamitnej rewolucji 1989 roku, a ostatecznie do odzyskania wolności. Podobnie jak Polska, chociaż inną drogą i innymi środkami. Takimi, na jakie było stać niewielki naród otoczony jeszcze większą ilością wrogów, niż my.

Po bardziej szczegółową recenzję zapraszam do siebie - https://kulturalnynihilista.pl/pepiki-dramatyczne-stulecie-czechow-marcin-surosz-czechy-cz-17/

„Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów”, Mariusza Surosza, to pozycja wyjątkowa na naszym rynku wydawniczym. Autor przedstawia w niej kilkanaście postaci niezwykle ważnych dla narodu czeskiego, a w Polsce albo całkowicie nieznanych, albo pobieżnie, z lekka tylko, z wyjątkowo niesprawiedliwą, pokutującą od lat 30. oceną. Czesi, w powszechnej w Polsce opinii, poddali się...